Pas disa vitesh të shtyrjes së procesit, censi i bujqësisë për mbledhjen e të gjitha informacioneve për njësitë ekonomike bujqësore dhe blegtorale, do të realizohet.
Ministria e Bujqësisë ka nxjerrë për konsultim publik Projektligjin “Për Censin e Bujqësisë”, qëllimi i të cilit është krijimi i bazës ligjore të konsoliduar për kryerjen e tij, duke marrë në konsideratë standardet ndërkombëtare.
Kategori të ndryshme të dhënash do të mblidhen, duke nisur nga ato identifikuese dhe strukturore të njësive ekonomike bujqësore (NJEB):
përfshirë formën ligjore të pronësisë dhe përbërjen demografike (gjinia, mosha);
të dhëna mbi tokën dhe përdorimin e saj, përfshirë sipërfaqet e mbjella, pemtarinë, pyjet dhe kullotat;
të dhëna për blegtorinë, duke përfshirë numrin e krerëve sipas kategorive dhe bletarinë;
të dhëna mbi metodat e prodhimit dhe karakteristikat e punësimit të personave të përfshirë në aktivitetet bujqësore.
Të dhënat e mbledhura nga njësitë ekonomike bujqësore duhet të mbulojnë 98% të sipërfaqes së përdorur për qëllime bujqësore (me përjashtim të kopshtarisë) dhe 98% të njësive blegtorale brenda territorit të Republikës së Shqipërisë.
Pyjet dhe kullotat në pronësi publike nuk përfshihen në fushën e zbatimit të këtij censi.
Gjithashtu, këto të dhëna do të përdoren për krijimin dhe mirëmbajtjen e Regjistrit Statistikor të Njësive Ekonomike Bujqësore, i cili administrohet vetëm nga INSTAT dhe nuk do të shërbejë për ndonjë regjistër tjetër administrativ.
Për realizimin e censit, MBZHR disponon personel të specializuar në fushën e bujqësisë, si dhe janë njohës të mirë të terrenit. Projektligji parashikon përfshirjen e kësaj armate kryesisht për të asistuar aktivitetet përgatitore dhe proceset e mbledhjes së të dhënave në terren.
Dhënia e informacionit do të jetë një detyrim, përndryshe qytetarët apo bizneset do të përballen me masa administrative.
Konkretisht, ligji parashikon se refuzimi për të dhënë informacionin ndaj punonjësve në terren ose dhënia e informacionit të rremë, do të dënohet me gjobë nga 30 mijë deri në 100 mijë lekë. Gjithashtu, dënime do të ketë edhe nëse nuk ruhet konfidencialiteti statistikor apo të dhënat mblidhen para datës së caktuar.
Shpenzimet për kryerjen e censit do të përballohen nga buxheti i shtetit, si dhe para të donatorëve që do të mbështesin financiarisht kryerjen e censit të bujqësisë. Vlera totale e buxhetit të parashikuar është 890.91 milionë lekë dhe do të jetë e ndarë në disa zëra kryesorë si më poshtë:
Mbledhja e parë e të dhënave për bujqësinë dhe blegtorinë është kryer në vitin 1998 në formën e një ankete mbi strukturën e ekonomive bujqësore. Më pas, në vitin 2012 është realizuar Censi i parë i Bujqësisë. Një tentativë u krye në vitin 2018, por mbledhja e të dhënave u realizua në formën e një ankete strukturore të bujqësisë.
Censi i dytë i bujqësisë ishte parashikuar për t’u zhvilluar në vitin 2022, por ky proces u shty për në 2024-ën, por as ky objektiv nuk u arrit. Afati i ri tashmë është 2026, nëse projektligji arrin të miratohet këtë vit në sesionin e ri të komisioneve parlamentare.