Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka kërcënuar përsëri se do të dërgojë raketa Tomahawk në Ukrainë nëse Rusia vazhdon të hyjë në luftë. “Mund të them, shikoni, nëse kjo luftë nuk zgjidhet, do të dërgoj Tomahawk kundër tyre”, u tha Trump gazetarëve në avionin e tij zyrtar, ndërsa fluturonte për në Tel Aviv këtë fundjavë për të mbikëqyrur zbatimin e një marrëveshjeje paqeje midis Hamasit dhe Izraelit.
Pas samitit të Alaskës në gusht, Trumpit iu bë më e qartë se Putini nuk do të binte dakord shpejt për një armëpushim. I frustruar nga zvarritja e Putinit, presidenti amerikan rriti presionin mbi Kremlinin dhe bëri një kthesë 180 gradë në politikën amerikane ndaj Ukrainës. Një javë më parë, Trump tha se kishte “pothuajse marrë një vendim” për t’u shitur raketa Tomahawk vendeve të NATO-s në mënyrë që ato të mund t’i dorëzonin raketat në Ukrainë.
Një fazë e re e përshkallëzimit
Putini, si zakonisht, u përpoq ta dekurajonte Trumpin nga plane të tilla dhe paralajmëroi se dërgimi i tyre do të shkatërronte marrëdhëniet me Uashingtonin dhe do të hapte një “fazë krejtësisht të re cilësore të përshkallëzimit”. Ai theksoi se Ukraina nuk mund t’i përdorte raketat pa përfshirjen e drejtpërdrejtë të SHBA-së, gjë që do t’i sillte Shtetet e Bashkuara dhe Rusinë në konfrontim të drejtpërdrejtë dhe do të anulonte çdo përparim pozitiv në marrëdhëniet dypalëshe. “Tema e Tomahawk është jashtëzakonisht shqetësuese. Është me të vërtetë një moment shumë dramatik, duke pasur parasysh tensionet në rritje nga të gjitha palët”, tha zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov .
Nga ana tjetër, Kievi është i bindur se raketat Tomahawk do t’i japin një avantazh të domosdoshëm në fushën e betejës. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky beson se vetëm kërcënimi se këto raketa mund të godasin Moskën mund ta detyrojë Putinin të ulet në tryezën e negociatave, edhe pa përdorimin e tyre aktual.
Ndërkohë, presidenti amerikan duket se sugjeroi të hënën se planifikon të përqendrohet në luftën e Rusisë kundër Ukrainës, pasi të arrijë një marrëveshje paqeje midis Izraelit dhe Hamasit, të paktën siç raportoi gazeta Kyiv Independent .
Kjo deklaratë vjen në një kohë kur bisedimet e paqes midis Moskës dhe Kievit janë në një ngërç pasi Presidenti rus Vladimir Putin praktikisht hodhi poshtë negociatat e drejtpërdrejta me Zelenskyn, një iniciativë që Trump e mbështeti personalisht.
Trump foli në një moment për marrëveshjen me Iranin gjatë fjalimit të tij në Knesset, parlamentin e Izraelit, të hënën. “Do të ishte shumë mirë nëse do të mund të bënim një marrëveshje paqeje [me Iranin]”, tha Trump, përpara se të shtonte: “Së pari duhet të bëjmë me Rusinë… Le të përqendrohemi së pari te Rusia”, tha ai, sipas Kyiv Independent.
Avantazhi i rëndësishëm
Raketa Tomahawk, e prodhuar nga kompania amerikane RTX Corporation, është një raketë lundrimi subsonike me udhëzim preciz. Çmimi i vlerësuar për raketë është rreth 1.3 milion dollarë. Rrezja varet nga varianti – disa versione godasin objektiva në një distancë prej rreth 2,400 kilometrash, shumë përtej rrezes së veprimit të raketave perëndimore që Kievi përdor tashmë. Edhe pse Ukraina ka zhvilluar dronë dhe raketa me rreze veprimi që përputhen dhe madje tejkalojnë disa variante të Tomahawk, këto raketa do të përfaqësonin ende një avantazh të rëndësishëm në aftësinë luftarake dhe do të dërgonin një sinjal të rëndësishëm politik se SHBA-të qëndrojnë fort me Kievin.
Medvedev: Moska mund t’u përgjigjet raketave Tomahawk me armë bërthamore
Analistët në Institutin për Studimin e Luftës vlerësuan se varianti me rreze veprimi prej 2,400 kilometrash i Tomahawk mund të godasë të paktën 1,900 objektiva ushtarake ruse, dhe varianti prej 1,600 kilometrash mund të godasë më shumë se 1,600 objektiva. Midis tyre janë bazat ajrore, vendet e prodhimit të armëve dhe objekte të tjera ushtarake që Ukraina i ka sulmuar me raketat dhe dronët e saj për vite me radhë. Raketat Tomahawk mund të lëshohen në të gjitha kushtet e motit dhe të fluturojnë me një shpejtësi prej rreth 890 km/orë. Ato mund të mbajnë një kokë luftarake konvencionale që peshon rreth 450 kilogramë. Ato fluturojnë ulët dhe shpejt, gjë që e bën të vështirë zbulimin dhe kapjen e tyre. Tomahawk-ët kanë qenë në përdorim që nga Lufta e Gjirit, dhe amerikanët i kanë përdorur kohët e fundit për të sulmuar vendet bërthamore të Iranit dhe Huthët në Jemen.
Dyshim për suksesin
Putini pranoi se raketat Tomahawk mund ta ndihmonin Ukrainën të shkaktonte më shumë dëme ndaj Rusisë, por ai beson se ato nuk do ta ndryshonin vetë rezultatin e konfliktit. “Nuk ka rëndësi sa dronë keni nëse nuk ka mjaftueshëm njerëz të gatshëm për të luftuar”, tha ai. Disa brenda rrethit të Trump dyshojnë gjithashtu se një numër i kufizuar Tomahawk-ësh ose sulme sporadike thellë brenda Rusisë do ta ndryshonin mendjen e Putinit. Gjithashtu mbetet e paqartë se si Ukraina do t’i lëshonte Tomahawk-ët nëse do t’i merrte ato: raketat lëshohen nga sisteme vertikale lëshimi në anije luftarake, nga tuba torpedo në nëndetëse dhe nga lëshues tokësorë si sistemi Typhon. Kievit i mungojnë sisteme të tilla lëshimi, kështu që çdo transferim ka të ngjarë të kërkojë që SHBA-të të dërgojnë pajisje shtesë ose të modifikojnë lëshuesit ekzistues.
Financial Times ka mësuar se SHBA-të e kanë ndihmuar Ukrainën të nisë sulme me rreze të gjatë veprimi ndaj objekteve energjetike ruse për muaj të tërë, si pjesë e një përpjekjeje të koordinuar për të dobësuar ekonominë ruse dhe për ta detyruar Putinin të negociojë. Uashingtoni ndan informacione me Kievin, merr pjesë në operacionet e planifikimit dhe, sipas disa burimeve, madje ndihmon në përzgjedhjen e objektivave.
Sipas grupit kërkimor Energy Aspects, të paktën 16 nga 38 rafineritë e Rusisë u goditën, disa prej tyre disa herë, duke ulur kapacitetin e rafinimit me më shumë se një milion fuçi në ditë. Natën e së dielës ndaj së hënës, dronët ukrainas goditën objektin më të madh rus të magazinimit të naftës në Feodosia në Krimenë e pushtuar, duke shkaktuar një zjarr në shkallë të gjerë, konfirmoi një burim nga shërbimi i sigurisë ukrainase për Kyiv Independent.