Category: Lajme

Ish-prokurori Eugen Beci ishte i ftuar sot në “Breaking”, në Top News, ku ka folur për punën e Prokurorisë së Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar.

Beci u ndal dhe tek sulmet që më herët kryeministri Edi Rama bëri ndaj SPAK, retorikë nga e cila tashmë duket se është tërhequr. Sipas ish-prokurorit, tërheqja ka ndodhur pasi Rama pa se opinioni publik i doli kundër për këtë qëndrim.

“Pavarësisht nga mënyra si artikulohen të gjitha diskurset, kritikat apo dhe sulmet ndaj SPAK, ato kanë një emërues të përbashkët. Fakti që mund të flasësh për punën e Prokurorisë së Posaçme nuk të jep të drejtën ta sulmosh atë. Sondazhet publike tregojnë se populli e mbështet punën e SPAK.

Mendoj që Rama me sulmet e tij, ka tentuar të masë pulsin e opinionit publik. Në rast se opinioni publik do ishte dakord me këto sulme, të jeni të bindur se Rama do vazhdonte me të njëjtën retorikë. Por siç duket, sondazhet i kanë treguar diçka tjetër. Pra sulmet ndaj SPAK nuk miratohen në mënyrë unanime nga opinioni publik. Për këtë arsye ai është tërhequr. Shumë nga ato kritika që bënte Rama, ishin objektive dhe të pranueshme për një drejtësi që ka defekte. Ishin probleme që qëndronin por pyetja lind pse u tërhoq.”– tha ai.

Në fjalimin e tij, Sali Berisha theksoi angazhimin e qeverisë për të ulur çmimin e energjisë elektrike për biznesin në 6 lekë, duke garantuar se Shqipëria do të ketë çmimin më të ulët të energjisë në Europë. Ai theksoi se kjo masë do të rikthehet fuqishëm për të krijuar mundësi të mëdha investimesh dhe për të lehtësuar aktivitetin e biznesit, duke i dhënë kështu një shtysë ekonomisë shqiptare. Berisha theksoi se ky nuk është një hap i ri, por një rikthim në politikën e mëparshme që ka mbajtur çmimet të ulëta për të mbështetur zhvillimin e biznesit.

“Jam këtu për tu zotuar se energjia elektrike do të paguhet me 6 lekë. Shqipëria do të ketë çmimin më të lirë të energjisë në Europë për biznesin, ne e kemi patur, nuk është se po bëjmë diçka të re, do ta rikthejmë sërish fuqishëm në mënyrë që ti japim hapësirë më të madhe investimeve, por edhe të lehtësojmë biznesin”, tha Berisha.

Fushata nuk ka nisur ende zyrtarisht, por partitë elektorale kanë shpalosur programin e tyre për zgjedhjet e 11 majit.

Kreu i PD, Sali Berisha akuzoi ditën e djeshme kryeministrin Edi Rama se i ka kopjuar programin. Sot ai ka vijuar me të njëjtin qëndrim, madje duke shkuar edhe më tej. Ai ka publikuar një video të krijuar me inteligjencë artificiale, në të cilën shihet një burrë me fytyrën e kryeministrit i cili vjedh një bllok me programin e PD. Përpos videos, Berisha shkruan “Kur je aq hajdut sa dhe idetë i ke të vjedhura”.

Sot, në rubrikën “Sy m’sy”, Rama iu përgjigj akuzave me ironi duke thënë “Kjo e kopjimit të programit është gjëja më qesharake në botë a thuhet bëhet fjalë për kod atomik, për një kod kasaforte të një sekreti, Kodi i Da Vinçit, megjithëse u qajnë hallin pensionisteve nuk japin kontributin e tyre, deri këtu është niveli i krijesave kënetore”.

Policia Rrugore ka arrestuar në flagrancë një nga drejtuesit e mjeteve të përfshira në aksidentin e ndodhur dje në bypass-in Fier-Vlorë, ndërsa një tjetër është proceduar penalisht.

Në pranga ka përfunduar shtetasi Sh. K., 54 vjeç, banues në Vlorë, ndërsa ndaj A. B., 20 vjeç, banues në Skrapar, ka nisur procedimi penal. Sipas hetimeve paraprake, automjetet e drejtuara prej tyre u përplasën me pesë mjete të tjera, duke shkaktuar gjashtë të plagosur.

Dy nga të lënduarit vijojnë të marrin kujdes mjekësor, ndërsa katër të tjerët janë larguar nga spitali.

Materialet procedurale i janë referuar Prokurorisë së Fierit për veprime të mëtejshme.

Teksa kanë kaluar plot 12 vite nga aksidenti i rëndë, bota ende nuk di asgjë për shëndetin dhe gjendjen shëndetësore të pilotit legjendar të Formula 1, Michael Schumacher.

Familja e gjermanit ka vendosur që të qëndrojë diskrete, duke mos lejuar asnjë informacion të dalë në publik. Megjithatë, kurioziteti i njerëzve vetëm shtohet dhe së fundmi, gazetari i RTL Felix Gerner ka folur për shëndetin e Schumacher.

Sipas Gerner, i cili ka mbajtur gjithmonë marrëdhënie të shkëlqyera me familjen Schumacher, legjenda gjermane e F1 nuk është në gjendje të komunikojë verbalisht.

“Situata është shumë e rëndë. Michael kërkon kujdes të vazhdueshëm, është vazhdimisht i varur nga ata që e ofrojnë atë dhe nuk mund të komunikojë më verbalisht. Për momentin, maksimumi 20 persona mund t’i afrohen. Për mendimin tim, kjo është strategjia e duhur. Familja operon me interesat më të mira të Michael. Ata e kanë mbrojtur gjithmonë atë dhe kjo nuk ka ndryshuar.”- tha ai.

Gjatë aksidentit me ski më 29 dhjetor të vitit 2013, ish-piloti i F1 u rrëzua dhe pësoi goditje në kokë, duke marrë dëmtime të rënda.

Teksa politika shqiptare dhe ndërkombëtare po tronditet nga zhvillime të papritura, konspiracionisti dhe teoricieni i njohur, Alfred Cako sjell një analizë ndryshe mbi prapaskenat e mëdha që po luhen në sfond.

A do të kemi arrestime të bujshme para zgjedhjeve? A është rënia e “të paprekshmëve” e pashmangshme? Sipas tij, përplasja mes SHBA-së dhe Europës mbi fatin e Edi Ramës dhe Sali Berishës është më e ashpër se kurrë. Ndërsa DASH vazhdon të shpallë “non-grata” zyrtarë të lartë, Cako paralajmëron një tjetër “bombë”, se Berisha, sipas tij, është pranë largimit përfundimtar nga skena politike.

Por çfarë qëndron pas këtij skenari? Si lidhet kjo me lëvizjet globale të Trumpit dhe betejën e re mes SHBA-së, Europës dhe Rusisë? Për këto dhe më shumë detaje, zoti Cako flet në këtë intervistë për gazetën “SOT”, ku ndër të tjera prek prapaskenat e politikës dhe gjeopolitikës, duke zbuluar skenarët që mund të ndryshojnë lojën.
-Zoti Cako, a pritet që SPAK të kryejë arrestime të bujshme para zgjedhjeve, dhe a kemi hyrë në fazën ku të paprekshmit do të dalin para drejtësisë?

Arrestimet para zgjedhjeve mund të ndodhin nën presionin e amerikanëve në SPAK. Evropianët janë me Edi Ramën dhe nuk duan arrestime në Qeveri e PS para zgjedhjeve. Amerikanët duan ta ulin PS me uljen e imazhit të elektoratit poshtë mazhorancës në Kuvend dhe të forcojnë PD e partitë e vogla. Ata e dinë që PD nuk bëhet dot mazhorancë dhe pas zgjedhjeve duan t’u thonë, si Ramës dhe Berishës, që të largohen nga partitë e tyre. Ndërsa Evropa do Edi Ramën me një mandat të katërt. Kjo do të varet edhe nga OSBE-ODIHR.

-DASH ka nisur së fundmi shpallje të reja non grata për zyrtarë të korruptuar, sikundër është sanksionimi i ish-presidentes së Argjentinës. A është ky një sinjal i qartë se edhe rishikimi i non gratës për Berishën është i pamundur?

‘Non-gratat’ e Trumpit janë kundër miqve të demokratëve dhe Kabalës. Në përgjithësi, ‘non-gratat’ e demokratëve amerikanë ishin kundër anti-globalistëve. Kështu që nuk duken shumë të lidhura këto raste, megjithëse personalisht kam mendimin se Berisha konsiderohet nga Trump e M.Rubio si një globalist i thekur që ka dalë nga rreshti i tyre pasi nuk u ka zbatuar këshillat për t’u larguar nga politika dhe PD. Personalisht mendoj se deri më 11 maj Berisha do të jetë ‘NON GRATA’ në USA dhe, pak ditë më pas, në muajin maj ai jep dorëheqje nga PD.

-Si e shikoni qasjen e presidentit Trump sa i takon Evropës, Rusisë, Lindjes së Mesme dhe Ukrainës. Çfarë pritet të ndodhë?

Me Evropën që prihet nga MB, Amerika është duke hyrë në konflikt verbal dhe më pas mundet edhe në konflikt ushtarak për shkak të Groenlandës dhe Kanadasë që Trump kërkon ti bëjë, bashkë me USA-n, një shtet të bashkuar kundër City of London. Me Rusinë duket se ka marrëveshje të USA kundër Evropës dhe City of London me kusht që Rusia mos përfshihet me Evropën kundër USA për çështjen e marrjes së Kanadasë dhe Groenlandës. Kurse Ukrainën duan ta ndajnë në mes njëri-tjetrit./ Intervistoi: Rigels Seliman

Që nga krijimi i saj, Prokuroria e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) është pozicionuar si institucioni më i rëndësishëm në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Me ndjekjen e shumë çështjeve të profilit të lartë, ky institucion është kthyer në një filtër për çdo institucion tjetër në vend. Për të përmbushur me sukses misionin e saj, SPAK ka hartuar një strategji ambicioze e cila ka nisur në 2024 për t’u finalizuar deri në 2027. Plani përfshin përmirësime në kapacitetet hetimore, teknologjinë dhe strukturën e institucionit. Me investime në teknologji të reja përgjimi, përmirësime në strukturën institucionale dhe një rritje të ndjeshme të kapaciteteve njerëzore dhe financiare, ky institucion pritet të bëhet edhe më i fuqishëm në ndjekjen dhe ndëshkimin e korrupsionit duke goditur “kokat” e korrupsionit dhe skemat e tyre të pastrimit të parave.

Sipas dokumentit, SPAK do vazhdojë të investojë në teknologji të avancuar për të rritur kapacitetet e tij hetimore dhe aftësinë për të ndjekur rrjetet kriminale, si edhe do të përmirësojë infrastrukturën e sigurisë kibernetike për të mbrojtur të dhënat e ndjeshme të hetimeve. Një nga synimet kryesore të Altin Dumanit është gjithashtu rritja e numrit të prokurorëve dhe hetuesve të Byrosë Kombëtare të Hetimit (BKH) për të përmbyllur sa më shpejt hetimet, si edhe të përballojnë gjithë denoncimet dhe rastet e korrupsionit të referuara në këtë institucion që sa vijnë dhe rriten. Vetëm gjatë vitit 2024, SPAK ka marrë nën hetim 629 persona. Sipas SPAK, numri i personave ndaj të cilëve është caktuar masë “arrest me burg” janë 246 persona, ndërsa të hetuar në gjendje të lirë janë 246 persona. Nga totali prej 2791 të paraburgosur, numri i personave të hetuar nga SPAK është 270. Me urdhër të SPAK janë vendosur pas hekurave ish-ministra, ish-deputetë dhe ish-kryebashkiakë.

Si nisi puna e SPAK, zbardhen detaje të tjera nga dokumenti i SPAK

SPAK nisi aktivitetin më datë 19 Dhjetor 2019 me emërimin e 8 (tetë) prokurorëve të saj të parë. Këshilli i Lartë i Prokurorisë (KLP), me vendimin Nr. 10/1, datë 7 Janar 2019 kishte parashikuar plotësimin e 15 (pesëmbëdhjetë) vendeve vakante për prokurorë në Prokurorinë e Posaçme) përmes procedurës së ngritjes në detyrë”. Gjatë vitit 2020 (në datat 31 Janar 2020, 21 Maj 2020 dhe 14 Korrik 2020) u emëruan edhe 5 (pesë) prokurorë të tjerë. Në vitin 2020, Prokuroria e Posaçme do të funksiononte vetëm me 13 prokurorë nga 15 të aprovuar. Në mungesë të hetuesve të Byrosë Kombëtare të Hetimit (BKH), bazuar në përcaktimet e nenit 40/2 (Dispozita kalimtare) të ligjit Nr. 25/2019 “Për organizimin dhe funksionimin e policisë gjyqësore”, funksionin e policisë gjyqësore të seksionit do ta kryenin 13 oficerë të policisë gjyqësore të Seksionit të Policisë Gjyqësore në ish-Prokurorinë për Krime të Rënda gjatë vitit të parë të punës së kësaj prokurorie.

Gjatë kësaj periudhe, përfunduan procedurat e emërimit vetëm të Drejtorit të BKH- së. Disa nga problematikat kryesore me të cilat u përball Prokuroria e Posaçme gjatë vitit 2020 ishin mungesa e numrit të plotë të prokurorëve (13 nga 15 të miratuar), mungesa e strukturës hetimore të BKH-së, mungesa e ambienteve të punës, pasi aktiviteti zhvillohej në zyra provizore të Gjykatës së Posaçme, dhe bllokimi i aktivitetit për shkak të pandemisë COVID-19. Viti 2020 nisi me një ngarkesë të konsiderueshme, ku Prokuroria e Posaçme do të kishte nën hetim 588 procedime penale me 746 persona nën hetim, nga të cilat 204 procedime penale transferoheshin nga ish Prokuroria pranë Gjykatës së Shkallës së Parë për Krime të Rënda, ndërsa 384 procedime penale u regjistruan për herë të parë nga kjo prokurori. Progres Raporti i vitit 2020 do të cilësonte vënien në funksionim të plotë të Strukturës së Posaçme kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar (SPAK).

Në vitin 2021 SPAK ishte në vijim të konsolidimit dhe plotësimit të organikës së saj me prokurorë, hetues të BKH-së dhe staf administrativ mbështetës. Gradualisht numri i prokurorëve gjatë kësaj përudhë nga 13 shkoi në 15 dhe vetëm në shtator të vitit 2021 filluan detyrën 28 hetuesit e parë të BKH-së nga 572 aplikantë. Duhet cilësuar se, procesi i përzgjedhjes së hetuesve të BKH-së i cili kalon në 4 faza kryesore ka qenë shumë i komplikuar dhe ka marrë një kohë të konsiderueshme të aktivitetit të Prokurorisë së Posaçme. Një ngarkesë të rëndësishme në këtë proces ka marrë Komisioni i Posaçëm i Verifikimit të Pasurisë dhe Pastërtisë së Figurës, i cili përbëhej nga dy prokurorë dhe një gjyqtar i posaçëm. Në këtë proces. Prokuroria e Posaçme është asistuar ngushtësisht nga misionet ndërkombëtare të ndihmës nga SHBA (ICITAP, OPDAT) dhe BE (EURALIUS, PAMECA etj.). Nga ana tjetër, gjatë vitit 2021, juridiksionit penal të SPAK ju shtua edhe hetimi pasuror sipas Aktit Normativ Nr. 1, datë 31.01.2020, “Për Masat Parandaluese në Kuadër të Forcimit të Luftës kundër Terrorizmit, Krimit të Organizuar, Krimeve të Rënda dhe konsolidimit të Rendit e Sigurisë Publike”.

Vetëm në zbatim të këtij Akti në vitin 2021 janë bërë 25 kërkesa për sekuestrim pasurie, si dhe 72 kërkesa për konfiskim pasurie. Gjatë vitit 2021 ngarkesa vjen në rritje, me gjithsej 715 procedime penale, nga të cilat 352 procedime penale të mbartura nga viti 2020 dhe me 363 procedime penale të regjistruara gjatë kësaj periudhe kohore. Ajo që vlen për tu veçuar gjatë kësaj periudhe është vendosja e bashkëpunimit të ngushtë me Prokurorinë e Përgjithshme, Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë së Shtetit, Drejtorinë e Përgjithshme të Parandalimit të Pastrimit të Parave, Shërbimin për Çështjet e Brendshme dhe Ankesat në Ministrinë e Brendshme, Shërbimin Informativ Shtetëror, Kontrollin e Lartë të Shtetit, Inspektorin e Lartë të Drejtësisë, si dhe institucionet e tjera ligjzbatuese. Gradualisht filloi dhe vendosja e kontakteve me agjencitë ligjzbatuese partnere, ato italiane, amerikane, gjermane, holandeze, belge, angleze, franceze, EUROJUST, EUROPOL, etj.

Ngarkesa e SPAK

Ngarkesa e punës për vitin 2022 vijon të jetë në parametra të konsiderueshëm. Gjatë kësaj periudhe u hetuan 712 procedime penale, nga të cilat 455 procedime penale të mbartura nga periudha paraardhëse, ndërsa 257 procedime penale janë regjistruar gjatë vitit 2022. Sidoqoftë, pas një eksperience 3-vjeçare SPAK kishte filluar të krijonte një vizion të qartë të punës dhe treguesve të kësaj strukture dhe krijuar një panoramë më të qartë të nivelit të vështirësive me të cilat do të përballej hetimi. Qoftë krimi i organizuar, por dhe korrupsioni i zyrtarëve të lartë kanë një nivel të lartë sofistikimi. Mbas hetimit të një mori çështjesh u vu re se, grupet kriminale shqiptare kishin rritur nivelin e bashkëpunimit të tyre me organizatat ndërkombëtare kriminale dhe me vendet e origjinës së prodhimit të drogave të forta.

Nga ana tjetër, format e pastrimit të parave të cilat tani kanë filluar të shtrihen edhe në juridiksionet off shore e vendosin SPAK përballë vështirësive të ndryshme qoftë me hetimin e çështjeve por dhe bashkëpunimin me agjencitë ligjzbatuese. Sfida kryesore e vitit 2023 mbetej rritja e kapaciteteve në luftën kundër pastrimit të parave, duke pasur parasysh këtu edhe futjen e Shqipërisë në listën “gri” të pastrimit të parave nga Task Forca Financiare (FATF) e MONEYVAL në shkurt të vitit 2020. Për këtë qëllim, gjatë vitit 2023, u emëruan 8 hetuesit e parë të Sektorit të Hetimit Financiar. Nga ana tjetër, vijoi konsolidimi i organikës së Prokurorisë së Posaçme me 18 prokurorë (1 të emëruar përkohësisht gjatë vitit 2023) dhe plotësimi me 60 hetues të BKH-së. Rritja e kapaciteteve njerëzore u përkthye edhe në rezultate pozitive ku numri i hetimeve të filluara kryesisht për vitin 2022 u rrit më të paktën 56%, numri i hetimeve të ish zyrtarëve të lartë për periudhën 2020-2022 ishte 24 procedime penale me 25 persona në hetim.

Nga ana tjetër numri i procedimeve penale të regjistruara për veprat penale në kuadrin e krimit të organizuar për vitin 2022 pësojë një rritje të konsiderueshme me 139% krahasuar me vitin 2021. Një rritje të rëndësishme pati edhe treguesi i bashkëpunimit ndërkombëtar ku në vitin 2022 numri i skuadrave të përbashkëta hetimore u rrit me 22%. Sidoqoftë ndër sfidat kryesore të vitit 2022 mbeteshin evadimi i çështjeve të mbartura, mungesa e ekstradimit të eksponentëve të krimit të organizuar nga Emiratet e Bashkuara Arabe, dhe mungesa e infrastrukturës, faktor i cili vështirëson punësimin e ekspertëve financiar dhe të fushave të tjera për mungesë ambientesh normale pune. Gjatë vitit 2023, SPAK u orientua në rritjen e hetimeve shteruese të organizatave kriminale më me ndikim në tregjet kriminale shqiptare dhe hetimit të korrupsionit të ish zyrtarëve të lartë. Përkrah këtij objektivi, një objektiv tjetër ishte rritja e eficencës së SPAK, ku do ti kushtohej rëndësi një qasjeje të re hetimore dhe orientimit më të qartë të politikave të strukturës nëpërmjet miratimit të një sërë aktesh nënligjore të Prokurorisë së Posaçme dhe urdhrave të përbashkët me BKH-në. Për këtë qëllim u ngrit Sektori i Hetimit Financiar me 12 hetuesit e parë të saj të cilët ngritën në mënyrë cilësore standardet e hetimit.

Kapacitetet

Prokuroria e Posaçme është përpjekur që të rrisë dhe kapacitetet infrastrukturore duke siguruar tashmë një godinë shtesë e cila është në fazën e mobilimit dhe organizimit të brendshëm të saj. Paçka se numri i prokurorëve të posaçëm dhe hetuesve të BKH-së vijoji i njëjtë për këtë periudhë, ngarkesa e procedimeve penale vijon të ketë rritje. Për vitin 2023, ishin rreth 750 çështje për 570 persona nën hetim, duke pasur një rritje në masën 16% në krahasim me vitin paraardhës. Në vitin 2023 ka pasur gjithashtu rritje edhe në shumë tregues të tjerë si rritje në hetimet e nisura kryesisht, rritje në numrin e çështjet e regjistruara për veprat penale në kuadër të krimit të organizuar në masën 8% dhe një rritje prej 20% për çështjet e regjistruara për veprat penale në kuadër të korrupsionit, si dhe rritje të çështjeve të regjistruara kryesisht në masën 41%. Prokuroria e Posaçme ka pasur edhe një përmirësim të ndjeshëm edhe në marrjen e vendimeve të fajësisë në të tre shkallët e gjyqësorit ku në shkallën e parë të Gjykatës për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar ka patur një rritje prej 53% krahasuar me vitin 2022 me një tendencë të njëjtë rritje edhe në Gjykatën e Posaçme të Apelit kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar, si dhe në Gjykatën e Lartë.

Nga ana tjetër, Prokuroria e Posaçme ka filluar diskutimet për adresimin e rritjes së kapaciteteve njerëzore në lidhje me plotësimin e detyrimit të kalimit të kompetencave të Komisionerit Publik, të cilat Kushtetuta (pika 8, të nenit 179/b) ia ngarkoi Drejtuesit të Prokurorisë së Posaçme, në 31 dhjetor 2024. Parashikohet se, numri i çështjeve që do të vijojnë të përfaqësohen në Komisionin e Posaçëm të Apelit (KPA) deri në përfundim të mandatit kushtetues të KPA-së, qershor 2026, të jetë rreth 30 çështje ku parashikohet se Drejtuesi i Prokurorisë së Posaçme, do të duhet të ndjekë rreth 150 seanca gjyqësore, në harkun kohor janar 2025-qershor 2026, numër që mund të rritet në varësi të kompleksitetit të çështjeve.

Pothuajse të gjithë e keni dëgjuar që ekziston një legjendë për shiun dhe motin e keq në javën e fundit të muajit Mars dhe javën e parë të Prillit. Kjo periudhë njihet si “Plakat e Prillit” për shkak të një legjende.

Por si është legjenda e “Plakave të prillit”?

Këtë mit disa prej jush mund ta kenë dëgjuar nga prindërit apo gjyshërit, por ndoshta e keni fshirë nga kujtesa.

Sipas gojëdhënave shqiptare, një plakë shkoi në mal për të kullotur bagëtitë dhe duke parë motin e ngrohtë e me diell tha: “Tani unë do t’i kullos për qejf bagëtitë. Lamtumirë dimër, shkofsh në djall”.

Në këtë moment, prilli (ose marsi) tha: “Shkurt o im vëlla, më jep tri ditë hua ta ngrij plakën”.

Menjëherë pas kësaj, legjenda thotë se u bë aq ftohtë saqë plaka ngriu me gjithë bagëtitë në mal, duke u kthyer në shkëmb.

Mali i Tomorrit është vendi ku plakat u ngrinë me bagëtitë, ndërsa sipas gojëdhënave në atë vend sot gjendet një gur në formën e një plake, ku edhe sot e kësaj dite buron ujë, që thuhet se janë “lotët e plakës”.

Kjo gojëdhënë është e njohur thuajse në gjithë Ballkanin, por siç ndodh me legjendat, ajo vjen në versione të ndryshme.

Në ditët e sotme qarkullojnë edhe dy versione të tjera të legjendës:

Versioni 1

“Plakat e prillit” janë shtatë. Shtatë plaka morën leshin e bagëtisë dhe dolën në një lëndinë për ta tjerrë.

Duke biseduar me njëra-tjetrën, njëra nga plakat i ngriti këngë muajit mars duke i thënë se tani dimrit ia hodhi dhe marsi i merrte të keqen.

Këngën e kënduan të gjitha plakat me radhë. Marsi i dëgjoi dhe i ngriu të shtata.

Versioni 2

Nga zona e Veriut thonë se mullizeza (lloj shpendi) çeli zogjtë që në mars. E lumtur nga koha e ngrohtë, ajo filloi ta shante marsin:

“Mullizeza zogjtë i çeli,

na marsh të keqen mars kaçeli”…

Këtë muaji mars e ngriu me gjithë zogj në fole.

Numri i mullizezës më zogjtë e saj është shtatë, që korrespondon me numrin e plakave. Kjo tregon për një binjakëzim të gojëdhënës, lidhur dhe me ngjyrën e veshjes së plakave dhe të pendëve të zogut.

Sidoqoftë, në 3-7 ditë të prillit kthehet dimri, i cili sjellë reshje shiu thuajse në të gjithë vendin dhe pas tyre vjen pranvera e vërtetë.

Pothuajse të gjithë e keni dëgjuar që ekziston një legjendë për shiun dhe motin e keq në javën e fundit të muajit Mars dhe javën e parë të Prillit. Kjo periudhë njihet si “Plakat e Prillit” për shkak të një legjende.

Por si është legjenda e “Plakave të prillit”?

Këtë mit disa prej jush mund ta kenë dëgjuar nga prindërit apo gjyshërit, por ndoshta e keni fshirë nga kujtesa.

Sipas gojëdhënave shqiptare, një plakë shkoi në mal për të kullotur bagëtitë dhe duke parë motin e ngrohtë e me diell tha: “Tani unë do t’i kullos për qejf bagëtitë. Lamtumirë dimër, shkofsh në djall”.

Në këtë moment, prilli (ose marsi) tha: “Shkurt o im vëlla, më jep tri ditë hua ta ngrij plakën”.

Menjëherë pas kësaj, legjenda thotë se u bë aq ftohtë saqë plaka ngriu me gjithë bagëtitë në mal, duke u kthyer në shkëmb.

Mali i Tomorrit është vendi ku plakat u ngrinë me bagëtitë, ndërsa sipas gojëdhënave në atë vend sot gjendet një gur në formën e një plake, ku edhe sot e kësaj dite buron ujë, që thuhet se janë “lotët e plakës”.

Kjo gojëdhënë është e njohur thuajse në gjithë Ballkanin, por siç ndodh me legjendat, ajo vjen në versione të ndryshme.

Në ditët e sotme qarkullojnë edhe dy versione të tjera të legjendës:

Versioni 1

“Plakat e prillit” janë shtatë. Shtatë plaka morën leshin e bagëtisë dhe dolën në një lëndinë për ta tjerrë.

Duke biseduar me njëra-tjetrën, njëra nga plakat i ngriti këngë muajit mars duke i thënë se tani dimrit ia hodhi dhe marsi i merrte të keqen.

Këngën e kënduan të gjitha plakat me radhë. Marsi i dëgjoi dhe i ngriu të shtata.

Versioni 2

Nga zona e Veriut thonë se mullizeza (lloj shpendi) çeli zogjtë që në mars. E lumtur nga koha e ngrohtë, ajo filloi ta shante marsin:

“Mullizeza zogjtë i çeli,

na marsh të keqen mars kaçeli”…

Këtë muaji mars e ngriu me gjithë zogj në fole.

Numri i mullizezës më zogjtë e saj është shtatë, që korrespondon me numrin e plakave. Kjo tregon për një binjakëzim të gojëdhënës, lidhur dhe me ngjyrën e veshjes së plakave dhe të pendëve të zogut.

Sidoqoftë, në 3-7 ditë të prillit kthehet dimri, i cili sjellë reshje shiu thuajse në të gjithë vendin dhe pas tyre vjen pranvera e vërtetë.

Thellohet skandali i mishit të pulës me salmonelë, duke nxjerrë në pah dështimin e plotë të sistemit të sigurisë ushqimore në Shqipëri. Pas analizave laboratorike që konfirmuan praninë e bakterit të rrezikshëm, Autoriteti Kombëtar i Ushqimit nisi kontrolle në treg, por nuk gjeti asnjë gjurmë të produktit, duke ngritur dyshime të forta se sasia prej 8 tonësh është konsumuar e gjitha. Ndërkohë, kompania importuese “AMG Food” ka manipuluar dokumentacionin, duke penguar gjurmimin e mishit të kontaminuar dhe duke vënë në rrezik shëndetin e mijëra qytetarëve. Autoritetet kanë shpallur në kërkim pronarin e kompanisë dhe kanë nisur hetimet ndaj disa inspektorëve të AKU-së për shpërdorim detyre. Por ky rast alarmant tregon dështimin e institucioneve përgjegjëse dhe ekspozon konsumatorët ndaj një rreziku të madh për shëndetin e tyre.

Detajet

Mishi i pulës me përmbajtje salmonele dyshohet se është konsumuar i gjithi. Rreth 8 ton fileto përfunduan në treg, por pas kontrolleve që u bënë më pas nuk është gjetur asnjë gjurmë e tyre. Që prej datës 21 Mars kur ISUV konfirmoi praninë e bakterit në ngarkesën prej 7.8 ton fileto pule, Autoriteti Kombëtar i Ushqimit nisi kontrolle në njësitë tregtare me qëllim bllokimin e produktit. AKU ka thënë për mediat se grupet e inspektimit u shtrinë në 10 qarqet ku ishte shitur mishin madje në të gjitha njësitë tregtare janë vendosur njoftime me foto të produktit për të informuar konsumatorin qe në rast se e kanë blerë këtë mish të mos e konsumojnë. Por deri më tani nuk është bërë asnjë konstatim dhe dyshimi është se mishi është konsumuar. Sasia prej 7.8 tonë mish pule e importuar nga Brazili mbërriti në Portin e Durrësit më 11 Mars, dhe pas analizave të kryera pranë Institutit të Sigurisë Ushqimore dhe Veterinarisë më 21 Mars, u konfirmua prania e bakterit të rrezikshëm në mishin e ngrirë të pulës.

Reagon Ministria e Bujqësië

Ndërkohë sekretari i Përgjithshëm i Ministrisë së Bujqësisë, Dritan Palnikaj ka folur dje në një media për sasinë prej 8 tonësh fileto pule me salmonelë që u importua nga kompania AMG FOOD e Arben Goxhes, i shpallur në kërkim nga Policia e Tiranës. Institucionet vijojnë ta mbajnë të fshehur emrin e kompanisë edhe pse u zbulua nga mediat se AMG Food e importoi nga Brazili fileton e pulës me salomnelë. Palnikaj thotë se AKU ka kërkuar heqjen e licencës për kompaninë që futi në Shqipëri mish me salmonelë. Palnikaj thotë se AKU ka referuar rastin menjëherë në Prokurorinë e Tiranës dhe se që me marrjen e mostrave, ka vijuar me kontrollet dhe inspektimet, gjurmueshmërinë në 12 qarqe. “Roli i AKU është të mbikëqyrë procedurën dhe për të garantuar sigurinë ushqimore. Në rastin konkret, roli i AKU ka qenë proaktiv.

Do të thotë që ka ndërmarrë një sërë hapash të njëpasnjëshme që me marrjen e mostrave, ka vijuar me kontrollet dhe inspektimet, gjurmueshmërinë në 12 qarqe. Ka pasur bashkëveprim me Hetimin Tatimor dhe Policia e Shtetit. Ka nisur një auditimi për punonjësit dhe ka referuar subjektin që ka pasur këtë produkt. AKU ka bërë referimin në prokurori dhe ka vendosur bllokimin për pjesën e sasisë së gjetur. Kompania është privat, por detyrimet për ti përmbushur ndaj publikut i ka publike, prandaj është në Prokurori. Detyrimet për të zbatuar ligjin, i ka me institucionet dhe ne shkeljet i kemi referuar në Prokurori. Edhe në rastin konkret është kërkuar nga AKU pezullimi i licencës”, deklaroi dje ai. Më tej Palnikaj, njëherazi edhe Drejtues i Task-Forcës për Sigurinë Ushqimore, shtoi se nuk dihet se sa mish i kontaminuar është konsumuar. “Nuk e kam këtë informacion, do duhet një kohë e caktuar të dalë. Uroj të mos i hajë askush ato. Lufta me bakteret, viruset dhe sëmundjet e influencës haviare është e përbotshme”, u shpreh ai.

Nga ana tjetër Palnikaj thekson se AKU ka filluar vetë një proces auditimi. “Sa është koha për të bërë një analizë. Nga ISUF na thuhet se në rastet kur konstatohet influencë mikrobakteriale, minimumi është 9-12 ditë. Është diçka që ka të bëjë me një influencë të caktuar, për të cilën produktet parashikojnë maksimumi 12 ditë. Reagimi i AKU ka qenë i menjëhershëm. AKU ka filluar vetë një proces adutimi, ka vijuar me pezullimin me heqjen e licencës për kompaninë dhe referimin në Prokurori”, tha ai. Po ashtu, Palnikaj tregon se në momentin që ka dalë analiza ku është vërtetuar se fileto e pulës ishte e kontaminuar, inspektorët e AKU kanë qenë në kompani dhe kanë bllokuar sasinë e mishit me salmonelë. “Nëse ne e trajtojmë në mënyrë krahasuese, kjo duhet bërë me një metodologji analize. Ne kemi bashkëpunime shumë të mira me sistemin e rastit.

Këto produkte vijnë edhe me kontejner, çojnë edhe të ngrira, gjurmohen nga një rrjet i tërë ku Shqipëria është pjesë. Në momentin që ka dalë analiza, inspektorët e AKU kanë qenë në kompani dhe kanë kryer një bllokim. Këto pikëpyetje ne jemi duke bërë një hetim nga ana e AKU dhe ky hetim po bëhet edhe nga Prokuroria e Tiranës. Do doja që mediat ta trajtojmë çështjen me një kujdes të veçantë, AKU ka bërë njoftimin para se të dalë në media. Kemi ndjekur protokolle standarde, në bazë të tyre kemi këtë rezultat. Ne kemi edhe audit sot që po bëhet mbi AKU dhe referimin në Prokurorinë e Tiranës dhe bashkëpunimin me Policinë e Shtetit”, nënvizoi Palnikaj.

Reagon eksperti

Nga ana tjetër, Enriko Ceko, ekspert i sigurisë ushqimore, thotë se i sistemi i kontrollit mbi zinxhirin e furnizimit me ushqime nuk funksionon. Ceko tha se është detyra e AKU-së të kryejë kontrollet mbi produktet ushqimore të importuara. “Në ekonominë shqiptare nuk ka konkurrencë. I gjithë tregu është përqendruar në disa duar që kontrollojnë kërkesën dhe ofertën. Kur flasim për ushqimet, kuptojmë cilësinë. Por ka më shumë, ka edhe sigurinë dhe garancinë ushqimore. Kjo është çështje e sigurisë kombëtare. Sot lufta nuk bëhet vetëm me armë, bëhet edhe përmes ushqimit, edhe përmes ajrit me inceneratorët. Lufta bëhet edhe duke helmuar ujin. Cilësia klasifikon produktet. Pra, kur shkon në treg, ti e blen atë për disa karakteristika.

Garancia është ajo që lidhet me konsumin, pra kur shkojmë në shtëpi dhe e hamë, të mos na bëjë dëm. Ne nuk e kemi shansin që përgjatë gjithë zinxhirit të furnizimit të kemi sistemin e kontrollit. Ne kontrollojmë pika të caktuara dhe me to ne kontrollojmë gabim. Ne kontrollojmë stabilimentet e mëdha. Pse budallenj janë ata që të bëjnë gabime në prodhim? Mallrat e importuara duhet të kenë certifikatën e shoqërimit të mallit. Detyra e importuesit është të njoftojë autoritetet shqiptare para se të bëjë importin. Është detyra e AKU të shkojë të marrë mostrën. Nëse analiza del në rregull, lejohet të futet malli. Tani ne arrestojmë pronarin e kompanisë importues. Çfarë lidhje ka administratori këtu? Ku janë punonjësit që kanë vënë firmën që ky produkt të hyjë dhe të hidhet në treg”, deklaroi dje ai në një media. Më tej Ceko shtoi se AKU është kthyer në një institucion të politizuar që nuk kryen dot funksionin që i ngarkon ligji.

“AKU ka vetëm 200 inspektorë. Pjesa më e madhe nuk janë të zanatit. Në AKU janë të paktën 5 persona me doktoraturë dhe shefi i tyre është me bachelor. Pra, shefi injorant kontrollon këta. Nuk ka laborator në pikat doganore. Produkti pret në doganë sa bëhen analizat në Tiranë. Ai mund ta ketë marrë salmonelën në doganë. Në 90% e atyre që kapen i kap policia, nuk i kap AKU. Shkojnë kapin një subjekt, ai thotë po punoj këtu po nuk kam licencë. Meqë nuk ka licencë, edhe në gjyq, gjyqtari i thotë mbylle atë punishten. Po ai duhet të shkojë në burg. Ka shkelur ligjin, ka shkelur disa ligje njëkohësisht”, theksoi eksperti.

Çfarë ka ndodhur?

Ndërkaq kujtojmë se për rastin, Policia e Tiranës shpalli në kërkim Arben Goxhen pronarin e kompanisë AMG Food, i cili më 11 mars importoi nga Brazili gati 8 tonë mish pule të kontaminuar me salmonelë, që përfundoi në treg duke rrezikuar shëndetin e qytetarëve dhe që ende nuk është tërhequr e gjithë sasia. Në hetim në gjendje të lirë, policia tha se vuri vëllain e tij, Mondi Goxhe, pronar i kompanisë “Dimal” që merr mishin e papërpunuar të pulës nga AMG për të prodhuar produkte të ndryshme. AMG Food në një reagim thotë se e shiti produktin tek 154 klientë, e faktuar kjo edhe me fatura tatimore, përmes të cilave u morën masat për tërheqjen e produktit nga tregu. Sipas AKU, janë tërhequr nga tregu gati 4.5 ton, ndërsa inspektorët janë në terren edhe sasinë tjetër, gati 3.5 ton, të shpërndara në 10 qarqe të vendit.

Kompania DiMal e Mondi Goxhës që po hetohet i lirë, në një reagim thotë se pasi u njoftuan për mishin me salmonelë, nuk e përdorën atë në asnjë prodhim të produkteve apo nënprodukteve të tyre dhe se asnjë sasi e rrezikshme me logon e tyre nuk është aktualisht në prodhim. Mishi i pulës mbërriti në portin e Durrësit më 11 mars. Në një kontroll rutinë AKU mori mostra për t’i analizuar, dhe thotë se njoftoi kompaninë AMG Food, të mos e nxjerrë produktin nga kontejnerët frigoriferikë në port, deri në daljen e përgjigjes, të cilën laboratori i ISUV e nxori më 21 mars.