Shpërthimi i vullkanit Hunga Tonga më 15 janar 2022 theu rekorde të shumta për fuqinë e saj shpërthyese dhe tani një studim i studiuesve amerikanë ka vlerësuar se në vetëm 11 orë pati 192,000 vetëtima që ndoqën njëra-tjetrën në shtëllungën e trazuar të hirit dhe avullit të ujit.
Advertisements
Gjatë kulmit pati 2615 goditje rrufe në vetëm një minutë, zyrtarisht, stuhia më e fortë e rrufesë e regjistruar ndonjëherë. Ngjarja prodhoi gjithashtu ndezje në lartësitë më të larta të vëzhguara ndonjëherë: 20 deri në 30 km mbi nivelin e detit.
Advertisements
Shpërthimi i Hunga Tonga-Hunga Ha?apai, me shtëllungën e tij të hirit, avujve dhe gazit 58,000 metra i lartë, sipas gjeologëve ishte më i madhi i shekullit. “Ky shpërthim shkaktoi një stuhi të mbushur me bubullimë siç nuk e kemi parë kurrë më parë,” tha vullkanologu Alexa R. Van Eaton, i Shërbimit Gjeologjik të Shteteve të Bashkuara (USGS).
Këto rezultate u morën falë “mjeteve të reja” që monitorojnë aktivitetin e vullkaneve për të dhënë paralajmërime rreziku për praninë e hirit në qiejt e përshkuar nga rrugët ajrore. Është një kombinim i leximeve optike dhe radio të kombinuara së bashku me matjet e rrezatimit elektromagnetik si në frekuencat e dukshme ashtu edhe në ato radio, si dhe imazhe të marra nga satelitët orbitalë dhe antenat radio tokësore të afta për të zbuluar pulset e rrymës elektrike.
Advertisements
Duke kombinuar këto të dhëna, ekipi i shkencëtarëve mori një simulim në kohë reale të stuhisë së rrufesë mbi Hunga, pavarësisht nga madhësia dhe trashësia e shtëllungës ndërsa ajo u fry me kalimin e kohës.
Vëzhgimet treguan gjithashtu se shpërthimi zgjati më shumë sesa mendohej më parë. Një pjesë e veçantisë së shpërthimit ishte për shkak të faktit se ai filloi nën ujë, me magmë që avullonte ujin e detit ndërsa ngrihej në qiell. Në dukje, kushte të përsosura edhe për një stuhi rrufeje të mbingarkuar, pasi hiri vullkanik, uji i tepërt i ftohur dhe gurët e breshrit përplaseshin vazhdimisht me njëri-tjetrin.
Sipas studimit rrufeja kishte tendencë të “lundronte” mbi valët gjigante të krijuara nga shpërthimi në Oqeanin Paqësor Jugor. Këto valë formuan unaza deri në 250 kilometra të gjera.
