Gazeta amerikane, “Uashington Post” ka publikuar ditën e sotme një investigim të gjatë se mafia shqiptare ka nxitur bumin e trafikut të kokainës në botë. Ky bum është shumë më i lartë se edhe në kohën e trafikantit famëkeq Pablo Escobar. Një zyrtar thotë se shqiptarët mund të korruptojë këdo. Madje gazeta tregon një rast kur shqiptarëve iu kap një sasi kokaine me vlerë 660 milionë dollarë. Sipas saj, “mbreti” i kokainës është Dritan Rexhepi.
Pjesë nga shkrimi i “Uashington Post”
Ishte një nga konfiskimet e vetme më të mëdha të kokainës në botë, një sasi rekord – dhe autoritetet e gjetën atë rastësisht. Në fund të janarit, oficerët ushtarakë ekuadorianë po kërkonin për një sasi armësh dhe eksplozivësh të fshehur në një fermë derrash në provincën Los Rios. Në vend të kësaj, në një bodrum nëntokësor, ata gjetën 22.000 tulla kokainë – 22 tonë në total, një ngarkesë e vlerësuar në më shumë se 660 milionë dollarë në tregun evropian. Paketat ishin etiketuar me logot e linjave ajrore: Iberia, KLM, Katar, Jet2. Sipas zyrtarëve të inteligjencës dhe dosjeve të gjykatës ekuadoriane, depoja i përkiste një grupi kriminal shqiptar. Qeveria ekuadoriane, që ishte në prag të rrëzimit për shkak të dhunës së drogës, e përshëndeti si një goditje e madhe për tregtinë e kokainës në vend. Por kjo gjithashtu konfirmoi rolin global të Ekuadorit si një pikë kyçe tranziti dhe qendër logjistike për trafikantët më të fuqishëm të drogës në botë.
I vendosur mes vendeve prodhuese të kokainës të Kolumbisë dhe Perusë, Ekuadori u bë një vend ideal për trafikantët, thanë hetuesit. Vendi kishte mbikëqyrje të kufizuar bregdetare, institucione të brishta që ishin të korruptueshme, politika të buta vizash që lejonin qëndrimin afatgjatë për të huajt dhe një grup të fortë bandash vendase të etur për t’u bashkuar me grupet evropiane për të transportuar drogë. Vendi gjithashtu krenohej me një industri të lulëzuar të anijeve. Ekuador është eksportuesi kryesor i bananeve në Evropë dhe një marrëveshje e tregtisë së lirë me BE-në bëri që eksportet e bananeve të rriten me 40 për qind që nga viti 2017. Biznesi i transportit të bananeve, që përbën më shumë se dy të tretat e eksporteve që largohen nga Ekuadori, siguroi një formë ideale tranziti, thanë hetuesit. Sipas autoriteteve ekuadoriane, në vitin 2023, rreth gjysma e kokainës së kapur në kontejnerë në Ekuador, përpara nisjes për në Evropë, ishte fshehur në dërgesat e bananeve.
Sekuestrimi i janarit në fermën e derrave ilustroi gjithashtu modelin shqiptar të trafikimit, thanë zyrtarët e inteligjencës, me bashkëpunëtorë të palëve të treta të kontraktuar për çdo hallkë në zinxhirin e furnizimit të kokainës. Grupet e armatosura kolumbiane merren me prodhimin dhe transportin përtej kufirit, dhe bandat ekuadoriane e marrin atë nga atje. Për të lëvizur 22 tonë kokainë, për shembull, një bandë, Los Lobos, e transportoi drogën në bodrumin e nëndheshëm, sipas një zyrtari të inteligjencës me njohuri për rastin. Një tjetër, Los Choneros, kishte për detyrë të ruante drogën, ndërsa një i tretë, Los Lagartos, duhej të kontrabandonte drogën në port. Më në fund, Los Chone Killers duhej të siguroheshin që ajo të lihej e fshehur në një kontejner të caktuar.
Mbreti i arratisjes
Rexhepi mbërriti në Ekuador rreth vitit 2011, pjesë e një vale shqiptarësh, shumë prej të cilëve kishin lidhje të thella me grupet kriminale në Evropë, thanë hetuesit. Ekuadori kishte filluar të shfaqej si një qendër tranziti në tregtinë e kokainës, leja e qëndrimit ishte relativisht e lehtë për t’u marrë dhe kishte pak vështirësi për të huajt në blerjen e pronave dhe krijimin e kompanive, thanë zyrtarët ekuadorianë. Rexhepi, i cili kishte shumë identitete të rreme, u shfaq si një biznesmen grek, thanë hetuesit. Djali i fermerëve të rrushit në Velce, një fshat malor shqiptar, Rexhepi ishte adoleshent kur skemat Ponzi në fund të viteve 1990 shkaktuan një kolaps shkatërrues ekonomik në Shqipëri. Repartet ushtarake u plaçkitën, duke sjellë në ngritjen e bandave kriminale, që i bënë pjesë të vendit të paligjshme. “Të gjithë kishin armë në fshat,” tha xhaxhai i Rexhepit, Arben Jaupaj, 64 vjeç, i cili ka një lokal në Velce. “Të rriturit dhe fëmijët.”
Rexhepi u ngrit shpejt në radhët e një rrjeti me ambicie mbarë kontinentale, thanë zyrtarët shqiptarë. Ai u arrestua në vitin 2006 pasi vrau një oficer policie dhe një kalimtar. Në një akt që e ktheu Rexhepin në një emër të njohur në Shqipëri, ai u arratis ditën e arrestimit nga një komisariat në qytetin bregdetar të Durrësit, thjesht duke hapur një derë me një bravë të gabuar në dhomën e marrjes në pyetje në bodrum. Ai doli jashtë, duke u thënë oficerëve të policisë se intervista e tij kishte përfunduar. “Ai shihet si i zgjuar, i guximshëm dhe i gatshëm për të marrë rreziqe”, tha një zyrtar shqiptar i zbatimit të ligjit, i cili foli në kushte anonimiteti sepse nuk ishte i autorizuar të fliste publikisht. Në vitet që pasuan, Rexhepi u bë një nga kriminelët më të kërkuar të Evropës, i ndjekur nga një vend në tjetrin. Ai u arrestua për akuzën e trafikut të drogës në Holandë dhe u ekstradua në Itali, ku u dënua me 13 vite burg.
Në vitin 2011, ai dhe dy shqiptarë të tjerë shpërthyen nga një burg në afërsi të Milanos pasi përdorën sharra kontrabandë për të hedhur hekurat dhe zbritën nga dritarja me një litar të improvizuar të bërë nga çarçafët e lidhur. Muaj më vonë, ai u arrestua në Spanjë, por u ekstradua në Belgjikë, ku kërkohej për rolin e tij në një grabitje të dhunshme vite më parë. Por burgu belg i sigurisë së ulët nuk i përshtatej Rexhepit. Edhe një herë, ai u arratis, këtë herë duke u kacavjerrë në një mur. Por qëndrimi në Evropë po bëhej gjithnjë e më i paqëndrueshëm për shkak të rrezikut të një arrestimi tjetër dhe Rexhepi iku në Ekuador. Rexhepi e ndërtoi rrjetin e tij duke shfrytëzuar kompani legjitime, sipas prokurorëve italianë.
Ai filloi të krijojë lidhje me bizneset ekuadoriane që do ta ndihmonin të ndërtonte operacionet e tij të kontrabandës dhe të pastronte paratë. Një nga bashkëpunëtorët e tij, një zëvendëskonsull diplomatik shqiptar në Ekuador, mbante aksione të mëdha në kompanitë e ushqimit dhe kanabisit, sipas të dhënave publike dhe një analisti i inteligjencës ekuadoriane që ka studiuar rrjetin. Në vetëm pak vite në qytetin e Guajakilit, Rexhepi dhe grupet e tij ndërtuan një sistem të sofistikuar të logjistikës së drogës, duke blerë stafin e portit dhe kompanitë e transportit që u lejuan atyre qasje pothuajse të lirë në kontejnerët që shkonin në Evropë, thanë hetuesit. Ai krijoi aleanca në të gjithë spektrin e grupeve kriminale në vend, thanë ata, duke e shitur Evropën si një treg të ri, të hapur, ku të gjithë mund të përfitonin.
Megjithatë, ligji e kapi sërish Rexhepin dhe në vitin 2014, ai u arrestua në Guajakil, i akuzuar për trafik droge dhe përfundimisht u dënua me 13 vjet burg. Sistemi i burgjeve në Ekuador drejtohej kryesisht nga bandat dhe Rexhepi vazhdoi të ndërtonte biznesin e tij, thanë hetuesit. Xhaxhai i tij, Jaupaj, tha se nipi i tij pretendon se ai ishte akuzuar në mënyrë të rreme dhe se ai thjesht drejtonte një biznes ushqimesh deti në Ekuador. Në një apel të vitit 2015, Rexhepi — duke përdorur emrin e rremë Lulëzim Murataj— akuzoi autoritetet ekuadoriane se e ngatërruan atë me një burrë tjetër dhe e privuan nga liria “në një mënyrë të padrejtë, pa asnjë provë të vetme kundër meje apo një foto të vetme që vërteton ndonjë gjurmë pjesëmarrjeje.” “Mëkati im i vetëm, si të thuash, është se jam shtetas shqiptar dhe kam ardhur në këtë vend për shkak të publicitetit jashtë vendit, duke nxitur investimet”.
Rrëshqitja në kaos
Në shtator 2020, pas një hetimi pesëvjeçar, qindra oficerë në të gjithë Evropën kryen një goditje të madhe kundër operacioneve të Rexhepit – duke arrestuar 20 individë në Itali, Holandë, Gjermani, Greqi, Rumani, Hungari, Spanjë, Shqipëri dhe Dubai. Autoritetet italiane u dërguan një sërë letrash zyrtarëve ekuadorianë, duke u kërkuar atyre që të fillonin procedurat e ekstradimit kundër Rexhepit. Në një letër të vitit 2021 nga Ambasada Italiane, diplomatët paralajmëruan se Rexhepi organizonte dërgesat transatlantike të drogës dhe urdhëroi vrasjen e rivalëve “falë një rrjeti të dendur bashkëpunimi dhe korrupsioni, nga burgu, duke përdorur të gjitha llojet e komunikimit. sistemet.” Por Rexhepi kishte planet e veta.
Në gusht 2021, një gjykatës i Guajakilit, Diego Poma, i dha Rexhepit arrest shtëpiak për “arsye mjekësore” me një monitor të kyçit të këmbës, sipas urdhrit të gjykatës. Ditë më vonë, gjyqtari urdhëroi heqjen e monitorit të kyçit të këmbës dhe e udhëzoi Rexhepin që çdo 15 ditë të paraqitej tek autoritetet. Gjyqtari më vonë u shkarkua nga këshilli gjyqësor i vendit, i cili zbuloi se ai kishte shkelur pavarësinë e nëpunësve gjyqësorë në disa vendime që përfitonin bosët e fuqishëm të drogës. Poma, në procesin e tij disiplinor, mohoi shkeljen dhe tha se kishte ndjekur të gjitha protokollet ligjore në marrjen e vendimeve të tij. Në vitin 2023, lirimi i Rexhepit u denoncua publikisht nga kandidati presidencial Fernando Villavicencio si një shembull tjetër i rrëshqitjes së Ekuadorit në paligjshmëri; disa muaj më vonë, Villavicencio, i cili premtoi të merrte kundër bandave të narkotikëve të vendit, u vra. Deri atëherë, ishte bërë e qartë se sa pushtet kishin trafikantët shqiptarë të drogës në Ekuador.
Një tjetër trafikant i shquar shqiptar i drogës, Dritan Gjika, kishte krijuar një rrjet të gjerë lidhjesh biznesi dhe politike, zbuluan hetuesit, dyshohet se nën mbrojtjen e kreut të policisë së Ekuadorit. Disa zyrtarë të inteligjencës evropiane thanë se dyshojnë se Gjika mund të jetë pjesë e rrjetit të Rexhepit. Në janar, bandat ekuadoriane nisën një valë dhune që synonte institucionet dhe mediat e vendit. Presidenti i ri i vendit, Daniel Noboa, u përgjigj duke mobilizuar ushtrinë për të vendosur kontrollin në qytetet dhe burgjet e vendit.
Që atëherë, qeveria ka deklaruar një rënie prej 18 për qind në shkallën e vrasjeve, por rrëmbimet dhe zhvatjet kanë vazhduar të rriten dhe organizatat e të drejtave të njeriut kanë akuzuar qeverinë për arrestimin e mijëra personave me pak prova të procesit të rregullt. Rënia e vrasjeve, tha Renato Rivera, koordinator i Observatorit të Krimit të Organizuar të Ekuadorit, “nuk është një përgjigje ndaj militarizimit, por më tepër ndaj proceseve të paqes dhe aleancave kriminale” midis bandave. Pavarësisht deklaratës së presidentit për konflikt të armatosur të brendshëm, strukturat kriminale më të fuqishme të vendit – siç janë shqiptarët – mbeten “pikërisht të njëjta”, shtoi ai. “Këto grupe transnacionale nuk janë prekur realisht”, tha Rivera.
