Category: Jetë dhe Stil

Inflamacioni është një reagim i imunitetit ndaj një lëndimi fizik, infeksioni ose pranisë së një toksine dhe lënde të huaj në organizëm.

Qëllimi i tij është që të ndihmojë trupin të eliminojë këto substanca të huaja dhe të riparojë dëmin e kryer. Nëse keni pësuar një lëndim fizik, atëherë inflamacioni është diçka e mirë.

Enjtja dhe skuqja e zonës së lënduar tregon se rruazat e bardha po luftojnë për të përshpejtuar shërimin. E njëjta gjë ndodh edhe kur në trup ka ndonjë infeksion, toksinë apo lëndë të huaj. Inflamacioni ndahet në dy kategori: kronik dhe akut.

Inflamacioni akut është përgjigjia fillestare e trupit ndaj një lënde të dëmshme ose lëndimi.

Ky reagim dërgon plazmën dhe leukocitet në gjak në zonën ku ka më shumënevojë. Inflamacioni kronik ose sistemik është i dëmshëm sepse trupi sulmon veten. Inflamacioni mund të prekë enët e gjakut dhe më pas trurin.

Inflamacioni kronik, shkakatari i saktë i të cilit nuk dihet akoma, besohet të jetë një nga shkaktarët e shumë sëmundjeve.

Bëhet fjalë për sëmundjet e zemrës, sindroma metabolike, Alzheimeri, depresioni e të tjerë.

Çfarë roli luan kafeja kundër inflamacionit?

Kafeja është një nga pijet më të konsumuara në të gjithë botën.

jo përmban shumë ushqyes të rëndësishëm për shëndetin të cilët janë të nevojshëm për mbrojtjen kundër sëmundjeve kronike.

Kafeja gjithashtu mendohet se ndihmon në uljen e inflamacionit, të paktën në disa njerëz.

Kjo i atribuohet pranisë së antioksidantëve të cilët jo vetëm e luftojnë inflamacionin por edhe na mbrojnë nga disa sëmundje.

Kërkimet shkencore sugjerojnë që pirja e kafesë – edhe në sasi të vogla – mund të ndihmojë në pakësimin e inflamacionit.

Për më tepër,, në kushte të caktuara, kafeja mund t’ju mbrojë më tej kundër diabetitit të tipit 2, sëmundjeve e zemrës dhe ndoshta edhe disa llojeve të kancerit.

Nga ana tjetër, studimet paralajmërojnë se tek disa njerëz, kafeja ka efekt të kundërt, pra e nxit inflamacionin.

Nëse dyshoni se ky rast vlen për ju, këshillohet të zvogëloni ose kufizoni marrjen e kafesë për të vlerësuar nëse një veprim i tillë ndikon në pakësimin apo shtimin e simptomave të inflamacionit.

Hapat e duhur për luftimin e inflamacionit

Mënyra të tjera për të shmangur inflamacionin janë: kufizimi i sheqerit, lënia e duhanit, mbajtja e peshës së duhur apo gjumi i rregullt gjatë natës.

Ekspertët këshillojnë që të bëni kujdes me stilin e përditshëm të jetesës dhe të konsumoni sa më shumë produkte dhe ushqime të freskëta.

Këtu futen frutat, perimet dhe sa më shumë vitamina e minerale në mënyrë që të siguroni një organizëm të hekurt./AgroWeb.org

Kafeja është një substancë që të jep kënaqësi, të nxjerr gjumin dhe i bashkon njerëzit në një tryezë. Por kofeina që përmban kafeja është droga më e preferuar me efekt psikoaktiv.

Një filxhan kur zgjohesh në mëngjes. Një takim me kolege e kolegë apo miq. Kafeja të shlodh, të jep energji dhe shërben si një komponent social. Shkurt: Kafeja është e pandashme në jetën e shumë njerëzve, “Kafeja definitivisht të bën të varur”,thotë Carsten Schleh. Ai është toksikolog dhe autor i librit “E vërteta për drogën tonë”.

Shumë studime arrijnë pikërisht në ktë konkluzion, se përse çrregullimi nga konsumi i kofeinës (caffeine use disorder) ndërkohë është një diagnozë e njohur nga mjekësia.

Eshtë e mundur, që konsumi vitet e ardhshme do të bjerë, sepse ndryshimi i klimës po kërcënon prodhimin e kafesë dhe kultivimin duke bërë që çmimet të rriten. Deri tani tendenca megjithatë po shkon në një drjetim tjetër.

Në Luksemburg në vitin 2023 është pirë më shumë kafe se kudo tjetër me një sasi prej 8,5 për person. Në Gjermani kuota ka qenë 4,8 kg për frymë dhe në Brazil 4,5 kg.

Çfarë përmban kafeja dhe cili është efekti i kofeinës në organizëm?

15 deri në 30 minuta pas ngllënjkës së parë të kafesë kofeina që ajo përmban ka arritur në tru. “Atje ajo lidhet me receptorët e adenozinës”, thotë Schleh.

Adenozina bllokon çlirimin e hormoneve gjallëruese si dopamin ose noradrenalin. “Adenozin luan rolin e një ninulle në tru. Ne ndihemi të lodhur dhe të përgjumur”, shpjegon Schleh.

Kofeina bllokon receptorët e adenozinës dhe kësisoj e zëvendëson atë. Efekti qetësues dhe përgjumës i molekulës sinjalizuese deaktivizohet. Thënë ndryshe: Kush pi kafe, rri zgjuar.

“Kafeja nxit qarkullimin e gjakut dhe të bën më aktiv e të jep energji duke u të bërë kësisoj edhe më efikas”, thotë Schleh për efektet e bukura të pirjes së kafesë.

Kur bëhet fjalë për varësi nga kafeja?

Kafeina është droga psikoaktive më e konsumuar në botë, thuhet në një analizë përmbledhëse të revistës Psychopharmacology.

Si shumë substanca psikoaktive edhe kafeja rrit çlirimin e dopaminës. Dopamina ka efekt pozitiv e nxit trupin dhe për këtë arësye njihet edhe si hormoni i lumturisë. Adenozina e pengon çlirimin e dopaminës, sapo ajo lidhet me receptorët. Nëse ato pushtohen nga kofeina, hormoni lumturisë mbetet i pafrenuar në nivel të lartë.

Por kjo ka edhe pasoja në organizëm: “Nëse pini shumë kafe, krijohen receptorë të mëtejshëm adenozine”, thotë Schleh. Kjo do të thotë: Nëse nuk merr më kafe, adenozina papritur ka shumë receptorë lidhës. Pasoja janë lodhje e madhe dhe gjendje e acaruar. Këto janë simptomat e mungesës së kofeinës. Të tjera simptoma janë: dhimbje koke, vështirësi në përqendrim, lodhje, gjendje dëshpërimi.

“Ndjenja e bukur e shlodhjes gjatë pirjes së kafesë së mëngjesit vjen edhe sepse ne me këtë zbehim simptomat tona të tërheqjes së kofeinës”, thotë Schleh.

Eshtë kafeja e shëndetshme apo jo?

Edhe pse kofeina në kafe ka potencialin të të bëjë të varur, një konsum i moderuar i kafesë nuk e dëmton një organizëm të shëndetetshëm tek të rriturit. “Doza është ajo që krijon helmin”, thotë toksikologu Schleh.

Autoriteti Europian për Sigurinë e Ushqimeve (EFSA) rekomandon një sasi kofeine prej 400 mg të shpërndarë gjatë ditës. Kjo i përgjigjet në varësi të madhësisë nga dy filaxhana deri në pesë në ditë. Gjatë shtatëzanisë gratë nuk duhet ta tejkalojnë sasinë e 200 mg kofeinë në ditë.

Brenda normës kafeja ka edhe efekt pozitiv për shëndetin, rrallëherë ajo lidhet me diabetin tip 2, me sëmundjet e zemrës, kancerin e mitrës apo të melçisë, parkinsonin apo depresionet.

Kush shfaq simptoma të tilla si dridhjeje, djersitjeje apo gjendjeje depresive prrej mungesës së kafesë, ndër të tjera mund të vuajë nga varësia prej kofeinës. Meqënëse prej shumë kohësh nuk njihej kofeina si lëndë që të bën të varur, të prekurit nga këto simptoma shpesh nuk merren seriozisht.

Carsten Schleh rekomandon të gjithë, që e tejkalojnë normën e këshilluar ditore të kofeinës, që ta pakësojnë sasinë e kafesë gradualisht. “Kofeina është një drogë e padëmshme.”/DW

Vezët mbartin vlera të jashtëzakonshme ushqyese për shëndetin e njeriut.

Vezët ofrojnë proteina të plota
Një vezë përmban nëntë amino acidet thelbësore që përbëjnë shtyllat kryesore të proteinës.

Këto amino acide nuk prodhohen dot nga trupi.

Veza përmban 6 gramë proteinë dhe gjysma e saj gjendet tek e bardha e vezës.

Vezët janë të pasura me ushqyes
Një vezë e vetme ofron proteinë cilësore por edhe vitamina e minerale të dobishme.

Këtu përfshihet: seleniumi, fosfori, vitamina B12 dhe antioksidantët, të cilët i mbajnë qelizat të shëndetshme.

Vezët ulin trigliceridet
Niveli i triglicerideve duhet të jetë i ulët për një shëndet të mirë.

Vezët, veçanërisht ato të pasura me acide yndyrore si omega-3, duket se kanë aftësinë të ulin nivelin e triglicerideve.

Vezët ulin gjasat e shfaqjes së ishemisë
Studimet sugjerojnë se një vezë në ditë ul rrezikun e ishemisë.

Sipas një studimi të cilit i referohet AgroWeb.org, njerëzit që hanë një vezë në ditë janë 30% më pak të rrezikuar nga vdekja e parakohshme si pasojë e ishemisë.

Vezët janë të mira për zemrën
Njerëzit që hanë vezë rregullisht janë më pak të rrezikuar nga sëmundjet e zemrës.

Ata që vuajnë nga diabeti i tipit 2 kanë një zemër të shëndetshme falë një regjimi ushqimor ku përfshihen vezët.

Studimet konfirmojnë se njerëzit që hanë një vezë në ditë janë më pak të rrezikuar nga sëmundjet e zemrës.

Vezët të ngopin
Njerëzit që hanë vezë në mëngjes ndihen më të ngopur gjatë ditës.

Përllogaritjet shkencore tregojnë se personat që hanë një vezë në mëngjes marrin 130 kalori më pak në drekë.

Vezët për shëndetin e syve
Antioksidantët tek veza mbrojnë shëndetin e syve dhe parandalojmë sëmundjet e ndryshme.

Antioksidantët gjenden edhe tek barishtet por vezët janë një burim më i mirë falë yndyrës që lehtëson përthithjen e tyre.

Vezët për një mendje të mprehtë
Vezët përmbajnë vitamin D e cila mirëmban shëndetin e trurit dhe komunikimin mes qelizave nervore.

Për më tepër, vezët përmbajnë kolinë, një vitaminë e veçantë për shëndetin e trurit.

Nëse hani 2 vezë në ditë, trupi juaj merr mjaftueshëm nga kjo lëndë ushqyese.

Mungesa e kolinës shkakton përkeqësim të kujtesës.

Jeni nga ata njerëz që e urrejnë zgjimin në mëngjes, ndihen të plogësht dhe luftojnë të ngrihen nga shtrati? Nëse po, vendosni këto zakone në rutinën tuaj të mëngjesit dhe do ta ndjeni ndryshimin që nga dita e parë!

Zgjohuni me qetësi

Në vend që të ngriheni nga shtrati sapo të bie alarmi, merrni disa minuta për të lënë trupin dhe mendjen tuaj të rikuperohen nga gjumi. Bëni disa ushtrime të frymëmarrjes për t’ju ndihmuar.

Uji i ftohtë është jeta

Pasi të ngriheni nga shtrati dhe të vizitoni tualetin, lani fytyrën me ujë të ftohtë, edhe në dimër. Kjo ndjesi freskuese fjalë për fjalë zgjon trurin.

Bëni shtriqje

Muskujt e lënduar dhe të shtrënguar, veçanërisht në shpatulla, shpinë dhe legen, do t’ju bëjnë të ndiheni të lodhur edhe pa filluar dita. Bëni disa shtrirje të lehta përpara se të bëni ndonjë gjë tjetër. 5 minuta janë të mjaftueshme.

Hani mëngjes

Ju ndoshta e dini tashmë këtë, por ne nuk humbasim asgjë duke ju kujtuar. Mëngjesi është vakti më i rëndësishëm i ditës, ndaj duhet t’i kushtohet vëmendje e veçantë për t’i siguruar trupit tuaj energjinë që i nevojitet. Drithërat integrale, ushqimet që përmbajnë proteina pa yndyrë dhe yndyrna të mira janë të domosdoshme çdo mëngjes.

Pini shumë ujë

Gjatë ditës, është e rëndësishme të mbani trupin tuaj të hidratuar. Kur ndiheni të lodhur ose nuk mund të mendoni qartë, dehidrimi mund të jetë pas kësaj ndjenje. Më pas, nëse punoni nga shtëpia apo zyra, do të ishte mirë që ta keni gjithmonë me vete shishen plot me ujë dhe të pini edhe nëse nuk keni etje.

Konsumimi i një sasie të moderuar të bajameve çdo ditë mund të pasurojë dietën e të rriturve dhe fëmijëve, sugjeron një studim i ri.

Sipas Alyssa Burns, nga Universiteti i Floridës, në SHBA, bajamet janë një burim i mirë i acideve yndyrore esenciale të proteinave me bazë bimore, vitaminës E dhe magnezit.

Për hulumtimin, i cili zgjati 14 javë, shkencëtarët u dhanë bajame 29 palëve prindërve dhe fëmijëve çdo ditë. Shumica e të rriturve ishin nëna me një moshë mesatare 53 vjeç, ndërsa fëmijët e tyre ishin midis 3 dhe 6 vjeç.

Fëmijët u inkurajuan të konsumonin 14 gram gjalpë bajame në ditë dhe prindërve iu dhanë 14 gram bajame në ditë.

Të rriturit iu përgjigjën pyetësorëve për ushqimet që konsumonin dhe sasinë. Pra, studiuesit matën cilësinë e dietës së tyre.

Shkencëtarët i bazuan konkluzionet e tyre në lidhje me marrjen e përmirësuar dietike në rezultatet e pjesëmarrësve në Indeksin e Ushqimit të Shëndetshëm (HEI), një mjet që mat cilësinë e dietës.

Gjetjet treguan se kur prindërit dhe fëmijët konsumonin bajame, indeksi u rrit për ushqimet me proteina totale.

Për të gjithë përbërësit, një rezultat më i lartë tregon cilësi më të lartë ushqyese. Kur prindërit dhe fëmijët hanin bajame, indeksi u rrit nga 53.7 në 61.4.

Prindërit dhe fëmijët konsumuan më shumë vitaminë E dhe magnez kur hanin bajame, vuri në dukje studimi.

Frutat e thata ruajnë lëndët ushqyese, janë të pasura me fibra dhe janë një opsion i shëndetshëm snack-u.

Me përjashtim të disa vitaminave, si vitamina C , pjesa tjetër e lëndëve ushqyese në frutat e freskëta ruhen edhe në frutat e thata.

Për shembull, hekuri, i cili është një përbërës i kajsisë dhe rrushit të thatë, mbetet në një përmbajtje shumë të mirë edhe në ato të thata.

Më konkretisht, gjysmë filxhani me kajsi të thata përmban 3.5 g fibra dhe ka 105 kalori, ndërsa një filxhan me kajsi të freskëta përmban 3 g fibra dhe siguron rreth 75 kalori.

Gjithashtu, kajsitë e thata mund të kenë mungesë të vitaminës C, por kanë vitaminë A të njohur për vetitë e tij antioksidante.

Frutat e thata janë një zgjidhje e lehtë për ata prej jush që nuk mund të kenë fruta të freskëta në shtëpi dhe duan të kenë një dietë të shëndetshme.

Frutat e thata mbrojnë zemrën tuaj, por janë gjithashtu të mira për kockat dhe hulumtimet tregojnë se ato mund të parandalojnë shanset e osteoporozës, veçanërisht te gratë në menopauzë.

Përveç kësaj, ato kanë një indeks të ulët glicemik, që do të thotë se pas ngrënies së tyre, sheqeri në gjak nuk rritet shpejt. Rrjedhimisht, ato ndihmojnë që ndjenja e ngopjes të zgjasë më gjatë.

Së fundi, ato kanë efekte antioksiduese dhe veti kundër plakjes.