Në epokën që sapo ka nisur pa Bashar al-Assad në krye të vendit, harta e Sirisë duket tejet e larmishme. Bashar al-Assad është tani në Moskë, duke lënë pas Sirinë, të cilën familja e tij e sundoi përmes trashëgimisë për më shumë se 50 vite.
Advertisements
Rebelët e Hayat Tahrir al-Sham (HTS) janë në pushtet, por e nesërmja mbetet e panjohur për shtetin me 22 milionë banorë.
Advertisements
Kjo pasi rebelët që i dhanë jetë revolucionit nuk janë një grup i unifikuar, por shumë fraksione që luftuan me qëllimin e përbashkët për të përmbysur regjimin.
Në vetëm dy javë, rebelët sirianë, të udhëhequr nga grupi HTS, nisën një ofensivë spektakolare, duke pushtuar qytetet kryesore dhe duke çuar në rënien e Damaskut.
Kryengritësit, duke përdorur automjete të vogla dhe motoçikleta, përfituan nga rruga kryesore e vendit, duke përparuar me shpejtësi drejt kryeqytetit, të cilin e pushtuan pa rezistencë. Operacioni i tyre filloi me kapjen e Aleppos në fund të nëntorit dhe vazhdoi me qytetet Hama dhe Homs përpara se kryeqyteti të binte.
Por sipas BBC, siç raportohet nga i dërguari i posaçëm i OKB-së për Sirinë, përleshjet vazhdojnë në Sirinë verilindore midis forcave të mbështetura nga Turqia dhe Forcave Demokratike Siriane (SDF) të udhëhequra nga kurdët. Në qytetin sirian të Manbijit, ku ditët e fundit kanë ndodhur përleshje të mëdha, tani raportohet se anëtarët e SDF po lejohen të tërhiqen në mënyrë të sigurt.
Duke cituar një burim të opozitës siriane, agjencia e lajmeve Reuters raporton se Shtetet e Bashkuara dhe Turqia kanë arritur një marrëveshje për tërheqjen e sigurt të kurdëve, ndërsa Rexhep Tajip Erdogan tha nga Ankaraja se Manbiji ishte çliruar nga ata që ai i quajti “terroristë”.
Edhe pse Turqia i konsideron “terroristë”, forcat kurde të SDF-së ishin aleati kyç i një koalicioni global të udhëhequr nga SHBA që punoi për të dëbuar militantët e Shtetit Islamik nga Siria midis 2015 dhe 2019.
Pavarësisht rënies së regjimit të Assad, Siria mbetet e fragmentuar. HTS tani kontrollon qytetet kryesore të vendit, por nuk është lojtari i vetëm në rajon. Kurdët dhe grupet e tjera rebele kontrollojnë zona të mëdha të Sirisë verilindore, ndërsa luftimet vazhdojnë midis fraksioneve rivale.
Harta e BBC tregon me ngjyrë të kuqe të ashtuquajturit rebelët e HTS nën drejtimin e al Jolanit. Me portokalli janë grupe të ndryshme rebele të papërcaktuara politikisht. Me të verdhë janë territoret e kontrolluara nga ushtria turke dhe rebelët që bashkëpunojnë me të, ndërsa forcat kurde me ngjyrë vjollcë të çelur.
Mungesa e një komande të unifikuar midis rebelëve dhe prania e shumë grupeve të ndryshme e bëjnë të vështirë ndërtimin e stabilitetit në vend. Situata në Sirinë veriore mbetet e tensionuar, veçanërisht në Manbij, ku forcat kurde po përleshen me grupet e mbështetura nga Turqia.
Analistët nuk kanë mundur ende të përcaktojnë se kush e kontrollon qytetin, ndërkohë që luftimet vazhdojnë në disa lagje.
Manbiji është një pikë strategjike, pasi lidh rajone të ndryshme të vendit dhe është i rëndësishëm për kontrollin e Sirisë verilindore. Qyteti pasqyron mosmarrëveshjen më të gjerë mbi kontrollin e veriut.
Gjeopolitika e Sirisë dhe reagimet e Izraelit
Siria, me një popullsi prej rreth 22 milionë banorësh, ndodhet në një pozicion strategjik, në kufi me Turqinë, Libanin, Izraelin, Irakun dhe Jordaninë.
Gjatë luftës, shumë fuqi të jashtme, si Turqia, Perëndimorët dhe shtetet e Gjirit, mbështetën fraksione të ndryshme të opozitës.
Rënia e regjimit të Asadit çoi në reagime të menjëhershme nga Izraeli. Forcat izraelite kanë kryer sulme ajrore në objekte të dyshuara për armë kimike dhe raketa në Siri.
Në të njëjtën kohë, Izraeli njoftoi pushtimin e përkohshëm të një zone të çmilitarizuar në Lartësitë e Golanit, duke theksuar se marrëveshja e shkëputjes e vitit 1974 ka dështuar. Lartësitë e Golanit, të cilat Izraeli e pushtoi në vitin 1967, mbetet një pikë qendrore e grindjeve gjeopolitike.
