Disa pjesë të Evropës janë nën një valë të nxehti që ka nisur me fillimin e muajit dhe parashikohet të zgjasë edhe për dy javë të tjera.
Advertisements
Valët historike të të nxehtit me temperatura që kalojnë pragun e 40 °C në ditë janë më intensivet në të gjithë gadishullin Ballkanik dhe Evropën Lindore. Detet e rajonit të Mesdheut po nxehen gjithashtu, duke arritur në 30 °C në disa zona.
Advertisements
Sipas parashikimeve të modeleve globale të motit, temperaturat gjatë gjithë korrikut do të mbeten shumë mbi mesataren në Evropën Jugore dhe Lindore. Temperatura më jonormale parashikohen sërish për gadishullin e Ballkanit, me vlera rekord të kësaj jave.
Imazhi më poshtë tregon temperaturën maksimale të dielën e 14 korrikut. Ai tregon se vala e të nxehtit vjen nga Afrika e Veriut dhe është shtrirë në të gjithë rajonin e Mesdheut në gadishullin e Ballkanit dhe Evropën Lindore.
Temperaturat i kanë kaluar kudo 30 gradë, ndërsa mbi 40 janë regjistruar në Rumani, Serbi, Shqipëri, Bullgari, Bosnje, Maqedoninë e Veriut dhe Greqi ditët e fundit.
Ky model i vazhdueshëm moti do të vazhdojë në të gjithë Evropën deri në fillim të javës së ardhshme.
Korriku njihet si muaji më i nxehtë i verës, por temperaturat këto ditë dhe në 7-10 ditët në vijim do të jenë shumë më të larta se mesatarja.
Kupola e nxehtësisë është veçoria kryesore e sfondit që shkakton valë të mëdha të të nxehtit global. Gjatë verës së vitit 2023, pati ngjarje ekstreme të të nxehtit, të cilat vazhduan në shtator dhe tetor. Anomalitë e temperaturës shpesh kanë qenë jashtë grafikëve.
Temperaturat globale nga janari deri në qershor të këtij viti kanë tejkaluar mesataret afatgjata.
Kupola e nxehtësisë është ajo veçori që çon në këto ngjarje ekstreme të nxehtësisë. Zakonisht, ajo është tipari kryesor dhe më dominues i modeleve të motit veror në Evropë dhe Amerikën e Veriut. Megjithatë, mund të ndodhë edhe në vjeshtë, siç e përjetuam vitin e kaluar.
Ne dëgjojmë termin kupolë e nxehtësisë kur zhvillohen temperatura jashtëzakonisht të larta dhe anormale.
Modeli i kreshtës së nivelit të sipërm, ose masa e ngrohtë e ajrit në lartësitë e mëdha, njihet si Lartësia e Epërme.
Pra, ky term specifik përdoret kur një zonë e gjerë me presion të lartë vendoset mbi një pjesë të madhe të kontinentit. Nëse ky event është jashtëzakonisht i qëndrueshëm dhe ekstrem, zakonisht qëndron atje për disa ditë ose javë.
Kupola e nxehtësisë funksionon si një kapak mbi tenxhere. Kupola e gjerë e nxehtësisë bllokon një masë ajri dukshëm më të ngrohtë në të gjitha nivelet poshtë, duke fundosur shtresat e saj drejt tokës. Prandaj, masa e ajrit bëhet e thatë dhe ngrohet ndjeshëm kur arrin lartësitë më të ulëta.
Një valë nxehtësie e lidhur me një kupolë të tillë krijon mot të kthjellët, të qëndrueshëm dhe një masë ajri shpesh të thatë me mundësi minimale për reshje apo edhe re. Kjo ndodh për shkak të fundosjes së parcelave ajrore në qendër të kupolës së nxehtësisë, që rezulton në rritje të temperaturave.
Sidomos gjatë verës së thatë, moti më i thatë dhe më i ngrohtë rrit rrezikun e zjarreve për shkak të thatësirës në zhvillim. Ose përkeqësimi shtesë i kushteve të vazhdueshme, para-ekzistuese, të thata. Shembuj të tillë ishin zjarret në Paqësorin Veriperëndimor dhe pjesë të tjera të Amerikës Veriore perëndimore në vitet e fundit ose në Evropë (Greqi, Portugali, etj.) gjatë sezonit veror të vitit të kaluar.
Kupola e nxehtësisë është shpesh shkaku për valët vdekjeprurëse të të nxehtit në mbarë botën, pasi nxehtësia përvëluese dhe e tepruar zakonisht zgjat për një periudhë shumë të gjatë. Ngjarje të tilla të kupolës së nxehtësisë sollën temperatura rekord në shumë vende të botës në verën e vitit 2023, duke u shtrirë deri në stinën e vjeshtës.
Temperaturat mesatare ditore, minimale dhe maksimale nën kupolën e nxehtësisë janë zakonisht dukshëm mbi mesataren. Kur kupola e nxehtësisë është e fortë, ajo sfidon të dhënat ekzistuese historike. Kjo bëhet veçanërisht e habitshme kur kjo veçori zhvillohet në fillim të verës ose vjeshtës.
