Kursi i këmbimit të euros po vijon rënien edhe këtë javë, duke vendosur rekorde të reja historike.
Advertisements
Sipas kursit zyrtar të këmbimit të Bankës së Shqipërisë, euro u këmbye të martën me 99.6 lekë, niveli më i ulët i regjistruar ndonjëherë. Rënia vjetore e kursit të këmbimit euro-lek tashmë po thellohet përsëri dhe ka arritur tashmë në afërsisht 6%.
Advertisements
Sipas agjentëve të këmbimit valutor, arsyeja kryesore e rënies së euros në javët e fundit është tërheqja e Bankës së Shqipërisë nga kontrolli mbi kursin e këmbimit të lekut me monedhën europiane. Qysh prej muajit maj, Banka e Shqipërisë kishte nisur ndërhyrjen në tregun valutor, për të mos lejuar rënien e euros poshtë kufirit të 100 lekëve.
Banka qendrore arriti ta mbante kursin sipër këtij kufiri psikologjik deri në dhjetë ditët e para të muajit gusht. Por, më datë 12 gusht euro ra për herë të parë poshtë kufirit të 100 lekëve, ndërsa një tendencë e ngadaltë rënëse ka vijuar edhe në ditët në vijim. Tregu priste një ndërhyrje të Bankës së Shqipërisë për ta kthyer euron sipër kufirit të 100 lekëve, por një gjë e tillë nuk ka ndodhur.
Banka e Shqipërisë nuk ka komunikuar arsye për këtë ndryshim disi të papritur të qasjes së saj ndaj kursit të këmbimit. Në përgjithësi, banka qendrore është treguar e rezervuar në publikimin e të dhënave për ndërhyrjet direkte në tregun valutor. Madje, Guvernatori Gent Sejko, refuzoi të bënte publike shifra edhe në raportimin e tij para Kuvendit, duke shpjeguar se ky informacion do të jepet sipas afateve të përcaktuara nga banka qendrore për ndërhyrjet në tregun e parasë, me një kohë vonesë prej rreth tre muajsh.
Zyrtarisht, Banka e Shqipërisë e ka argumentuar ndërhyrjen në kursin e këmbimit me objektivin e saj kryesor ligjor, atë të shënjestrimit të inflacionit. Këtë vit inflacioni ka zbritur poshtë objektivit të Bankës së Shqipërisë dhe në korrik shënoi nivelin 2.1%, në nivelet më të ulëta në afërsisht tre vitet e fundit. Moslejimi i një forcimi të mëtejshëm të lekut kishte synim të frenonte rënien e mëtejshme të inflacionit.
Ndërkohë, leku po vazhdon të forcohet edhe në kursin e këmbimit me monedhat e tjera kryesore. Pjesërisht, kjo i detyrohet forcimit ndaj euros, që ngelet valuta referuese edhe në përcaktimin e kursit të lekut me valutat e tjera. Gjithashtu, zhvlerësimi i valutave të tjera dhe kryesisht dollarit amerikan në tregjet e huaja po ndikon në rënien e tyre edhe ndaj lekut.
Dollari amerikan u këmbye të martën me 89.93 lekë, duke prekur nivelin më të uëlt që prej fundit të vitit 2008.
Forcimi i lekut ka patur një ndikim të konsiderueshëm në uljen e inflacionit dhe ka favorizuar importuesit e mallrave dhe të shërbimeve nga jashtë. Efekte pozitive nga forcimi i lekut në përgjithësi ka patur edhe qeveria shqiptare, sepse kursi i këmbimit ka qenë faktori me ndikimin kryesor në uljen e borxhit publik në vitet e fundit.
Gjithashtu, huamarrësit në euro me të ardhura në lekë kanë patur përfitime të konsiderueshme në uljen e vlerës së huasë dhe kësteve të saj.
Por, forcimi i lekut ka goditur eksportet shqiptare. Për 7-mujorin, eksportet e mallrave ishin në rënie me 14.5%. Një lek gjithnjë e më i fortë, i ndërthurur me presione të larta nga tregu i punës për rritjen e pagave, po godet edhe sektorin e shërbimeve, duke filluar nga turizmi.
Gjithashtu, forcimi i lekut po ndikon negativisht edhe familjet përfituese të remitancave, duke ulur të ardhurat e tyre të disponueshme në lekë./ Monitor.al
